120-100-40-30 minillik-Ibtidai icma qurulusunun formalasmasi.

12 mln il evvel             -Insanabenzerlerin yasamasi.

1.5 mln il-150-120minillikler-Qurucay medeniyyetinin dovru.

Texm.40-35min-12-10 min il-Paleolit dovru.

10-12 min il evvel       -Qobustanda heyatin baslanmasi.

10-12 min il-8min il evvel-Mezolit dovru.

e.e 7-6 minillikler       -Neolit dovru.

e.e 6-4 minillikler      -Eneolit dovru.

e.e 4 minilliyin evveli-Besit dulus carxinin meydana gelmesi.

e.e 4 min 2-ci yarisi-2min-Tunc dovru.

e.e 4 min sonu-3 minillikde-Erken tunc dovru Kur-Araz medeniyyeti.

e.e 3 min yarisi          -Emlak ve social berabersizliyin artmasi.Birinci boyuk ictimai emek bolgusu.

e.e 3 min.axirinci rubu- 2min.1yarisi-Orta tunc dovru.Ikinci boyuk ictimai emek bolgusu.

e.e 2-ci min 1-ci yarisi-Seher salma medeniyyetinin tesekkulu.

e.e 2-ci min.-1-ci min evveli-Naxcivan medeniyyeti.

e.e 16-8-ci esrler-Son tunc ve ilk demir dovru.

e.e 16-8-ci esrler-Xocali-Gedebey medeniyyeti.

e.e 16-7-ci esrler-Talis-Mugan medeniyyeti.

e.e 13-12 esrler  -Borsunlu kurqani.

e.e 12-11 esrler  -Saricoban kurqani.

e.e 7-5 esrler      -Inkisaf etmis demir dovru.

Azerbaycan Quldarliq dovrunde

e.e 3 min.1 yarisi               -Erken dovlet qurumu.Aratta

e.e 28-26 esrler                 -Sumer seher-dovletleri.

e.e 3 min.2 yarisi              -Kuti ve Lullubi dovletlerinin yaranmasi.

e.e texm.2240-2220-ci il  -Elam hokmdari.Kutik-Insusinakin hakimiyyeti.

e.e t.2236-2200-ci il        -Akkad hokmdari Naram-Suenin hakimiyyeti.

e.e 2230-2200-ci il          -Lullubi hokmdari.Satuninin hakimiyyeti.

e.e t.2225-2205-ci il        -Kuti hokmdari Ekridavazin hakimiyyeti.

e.e t.2220-2170-ci il        -Lullubi hokmdari Immasqunun hakimiyyeti.

e.e t.2204-2197-ci iI        -Kuti hokmdari Imtanin hakimiyyeti.

e.e t.2200-2175-ci il        -Akkad hokmdari Sarkalisarrinin hakimiyyeti.

e.e t.2198-2192-ci il        -Kuti hokmdari Inqesaunun hakimiyyeti.

e.e t.2191-2185-ci il        -Kuti hokmdari Sarlaqin hakimiyyeti.

e.e t.2184-2178-ci il        -Kuti hokmdari Yarlaqasin hakimiyyeti.

e.e t.2177-2171-ci il        -Kuti hokmdari Elulumesin hakimiyyeti.

e.e t. 2175-ci il                -Kuti sulalesinin Ikicayarasinda hakimiyyeti.

e.e t.2170-2150-ci il          -Lullubi hokmdari Anubaninin hakimiyyeti.

e.e t.2135-2133-ci il          -Kuti hokmdari Laharabin hakimiyyeti.

e.e t.2127-2120-ci il          -Kuti hokmdari Puzur-Suenin hakimiyyeti.

e.e t.2120-2113-ci il          -Kuti hokmdari Yarlaqandanin hakimiyyeti.

e.e t.2112-2003-ci il          -3Ur sulalesinin hakimiyeti.

e.e 2104-cu il                    -Ikicayarasinda Kuti hakimiyyetinin suqutu.

e.e 2093-2046-ci il           -Ur hokmdari Surqinin hakimiyyeti.

e.e 2 minillikler                -Dovlet qurumlarinin parcalanmasi.

e.e 2 min.1 yarisi              -Turruki ve su tayfalarinin siyasi fealiyyetinin baslanmasi.

e.e 1813-1781-ci-il           -Assur homkdari 1Samsi-Adadin hakimiyyeti.

e.e 1797-1757-ci il           -Assur hokmdari 1Isme-Daqanin hakimiyyeti.

e.e 1792-1750-ci il           -Babilistan hokmdari Hammurapinin hakimiyyeti.

e.e 1307-1275-ci il           -Assur hokmdari 1Adadnirarinin hakimiyyeti.

e.e 1274-1245-ci il           -Assur hokmdari 1Salmanasarin hakimiyyeti.

e.e 1244-1208-ci il           -Assur hokmdari 1Tukulti-Ninurtanin hakimiyyeti.

e.e 9-8 esrler                    -Midiya erazisinde xirda vilayet hakimleri.

e.e 9 esr-n yarisi              -Zamua olkesinde xida dovlet qurumlari.

e.e 883-859-cu il             -Assur hokmdari 2Assurnasirpalin hakimiyyeti.

e.e 880-ci il                     -2Assurnasirpalin Zamua olkesine yurusu.

e.e 859-824-cu il             -Assur hokmdari 3Salmanasarin hakimiyyeti.

e.e 825-812-ci il              -Urartu hokmdari Ispuinin hakimiyyeti.

e.e 823-811-ci il              -Assur hokmdari 5 Samsi –Adadin hakimiyyeti.

e.e 820-ci il                     -5 Samsi-Adadin Nairi olkesine herbi seferi.

e.e 810-783-cu il            -Assur hokmdari 3Adadnirarinin hakimiyyeti.

e.e 810-781-ci il             -Urartu hokmdari Meuanin hakimiyyeti.

e.e781-760-ci il               -Urartu hokmdari Meuanin hakimiyyeti.

e.e 775-ci il                    -1 Arqistinin Mannaya soxulmasi.

e.e 773-693-cu il           -Skit padsahliginin movcud olmasi.

e.e 760-730-cu il           -Urartu hokmdari 2 Sardurinin hakimiyyeti.

e.e 744-727-ci il            -Assur hokmdari 3 Tiqlat palasarin hakimiyyeti.

e.e 740-719-cu il           -Manna hokmdari Iranzunun hakimiyyeti.

e.e 730-714-cu il           -Urartu hokmdari 1 Rusanin hakimiyyeti.

e.e 722-705-ci il            -Assur hokmdari 2 Sarqonun hakimiyyeti.

e.e 719-cu il                  -Mannada Iranzuya qarsi usyan.

e.e 718-716-ci il            -Manna hokmdari Azanin hakimiyyeti.

e.e 716-680-ci il            -Manna hokmdari Ullusunun hakimiyyeti.

e.e 714-cu il                  -2 Sarqonun Mannaya boyuk yurusu.

e.e t.712-675-ci il         -Midiya hokmdari Deyomun hakimiyyeti.

e.e 7-ci esr                    -Saklarin Albaniyada meskunlasmasi.

e.e 681-668-ci il           -Assur hokmdari Asarhaddonun hakimiyyeti.

e.e t.675-653-ci il         -Midiya hokmdari Fraortanin hakimiyyeti.

e.e.t.675-650-ci il         -Manna hokmdari Ahserinin hakimiyyeti.

e.e 668-626-ci il           -Assur hokmdari Assurbanipalin hakimiyyeti.

e.e 653-625-ci il           -Midiya skitlerin hakimiyyeti altinda.

e.e 650-ci il                  -Assurbanipalin Manna qosununu meglub etmesi.

e.e t.650-630-ci il        -Manna hokmdari Uallinin hakimiyyeti.

e.e 640-629-cu il         -Fars hakimi 1 Kirin hakimiyyeti.

e.e 625-585-ci il          -Midiya hokmdari Kiaksarin hakimiyyeti.

e.e 615-612-ci il          -Midiyanin Assuriya ile muharibesi.

e.e 585-ci il                 -Kiaksarin Lidiya ile sulh muqavilesinin baglanmasi.

e.e 585-550-ci il          -Midiya hokmdari  Astiaqin hakimiyyeti.

e.e 584-558-ci il          -Fars hakimi 1 Kambizin hakimiyyeti.

e.e 558-530-cu il           -Fars hokmdari 2 Kirin hakimiyyeti.

e.e 550-30-cu il             -Ehemeniler sulalesinin hakimiyyeti.

e.e 550-ci il                   -Midiyanin suqutua ugramasi.

e.e 530-cu il                  -2 Kirin massaket tayfalarina qarsi yurusu .

e.e 530-522-ci il           -Fars hokmdari 2 Kambizin hakimiyyeti.

e.e 522-521-ci il           -Qaumata-Bardi ve Ehemeni dovletine usyanlari.

e.e 522-486-ci il           -Fars hakimi 1 Daranin hakimiyyeti.

e.e 486-465-ci il           -Fars hakimi Kserksin hakimiyyeti.

e.e 336-323-cu il          -Makedoniyali Isgenderin hakimiyyeti.

e.e 334-326-ci il           -Makedoniyali Isgenderin Serq yurusu.

e.e 333-cu il                 -Anadolu Isgender hakimiyyeti.

e.e 331-ci il                  -Qavqamela(Cancaq)duzenliyinde doyus.

e.e 330-cu il                 -Ehemeni dovletinin suqutu.

e.e 327-ci il                  -Baktriya ve Saqdanin Isgender terefinden tutulmasi.

e.e 327-ci il                  -Isgenderin Hindistana yurusu.

e.e 323-cu il                 -Aderbayqan (Atropatena) dovletinin yaranmasi.

e.e 321-281-ci il          -Selefkiler sulalesinin hakimiyyeti.

e.e 223-187-ci il          -Selevki 2 Antiokun hakimiyyeti.

e.e 222-220-ci il          -Midiya satrapi Mdonunu Selevkilere qarsi usyani.

e.e 220-ci il                 -Azerbaycanin selevkilerden asililigi.

e.e 209-205-ci il          -3 Antiokun Serq yurusu.

e.e 2-ci esr                  -Albaniyada Araniler sulalesinin hakimiyyeti gelmesi.

e.e 189-160-ci il         -Ermeniye hokmdari 1 Artasesin hakimiyyeti.

e.e 175-163-cu il        -Selevki hokmdari 4 Antiokun hakimiyyeti.

e.e 171-139-cu il        -Parfiya hokmdari 1Mitridatin hakimiyyeti.

e.e 148-147-ci il         -1 Midridatin Midiyani zebt etmesi.

e.e 95-55-ci il             -Ermeniye hokmdari 1Tiqranin hakimiyyeti.

e.e 74-64-cu il            -Romanin 4Mitridatla muharibesi.

e.e 71-ci il                  -Lukunun yurusu.

e.e 67-ci il                  -1Tiqranin Kappadokiyani tutmasi.

e.e 63-cu il                 -4 Mitridatin sonu.

e.e 56-34-cu il           -Ermeniye hokmdari 2 Tiqranin hakimiyyeti.

e.e 37-e.3-cu il          -Parfiya sahi 4Fraatin hakimiyyeti.

e.e 36-ci il                 -Antoninin Parfiyaya yurusu.

e.e 31-ci il                 -Antoninin Oktavian ile Aksi yaninda yurusu.

e.e 1-2-ci esrler         -Xristianligin meydana gelmesi.

1-3esrler                    -Roma-Parfiya munaqiseleri.

63-cu il                      -Romanin Parfiya ile sulh muqavilesi.

68-ci il                      -Neponun albanlara qarsi yuruse hazirlanmasi.

81-96 ci il                 -Roma imperatoru Domisianin hakimiyyeti.

96-117-ci il              -Roma imperatoru Trayanin hakimiyyeti.

114-cu il                  -Trayan terefinden Ermeniyaenin tutulmasi.

115-ci il                  -Ermeniyenin Roma vilayetine cevrilmesi.