Amerikanın dünyanın jandarması olma rolu, indi Amerikanı doğrudan təsir edir. Son 21 ildə, Əfqanıstandakı kişilərin, qadınların və uşaqların kütləvi olaraq vəhşicə qətl edilmələrinə şahid olduq. İndi isə, aç, döyüşdən təxrib olmuş, qıtlıq və quraqlığın pəncəsindəki Əfqanıstan, həqiqətən dəhşət verici bir vəziyyətlə üz-üzə qalmışdır. Amerikanın tətbiq etdiyi sanksiyalar, iztirab və səfaləti son dərəcə artırmış və pisə gedən şərtlər bu vəziyyətə tragik bir ölçü əlavə etmişdir. Əfqanıstanın neft boru xəttləri üçün olabiləcək bir yol olaraq strateji bir mövqedə olduğu Orta Asiyanı və onun böyük neft zənginliyini nəzarət etmək üçün xarici güclərin bir-birləriylə yarışdığı bu barbarca paravan döyüşün davam etməsiylə, məşhur aclıq və qeyri-kafi bəslənmə daha da artmışdır. Nəticə olaraq, Əfqanıstan səhraya çevrilmişdir. Taliban Qabili tamamilə ələ keçərdiyində, düşmənlərindən qorxunc bir qisas aldı. Köhnə respublika başçısı Necibullah Qabildə bir küçə lampası direğinde cinsi orqanları ağızına tıkılmış vəziyyətdə asılı buraxıldı. Bu tip üsullarla, "mədəni Qərb" və onun pullu agentləri əsas məqsədlərinə çatdılar. Bir çox insan, Əfqanıstanda gözlər önünə sərilən tragediyanın mediaya əks olunan görünüşləri qarşısında şok oldu. Taliban rejimi, Bamiyanda və Məzarı Şərifdə tətbiq etdiyi etnik təmizliklə və əzilən dini azlıqlara və xalqlara qarşı tətbiq etdiyi sərt təzyiqlərlə, bir terror səltənəti sürmüşdür. Buda heykəllərinin parçalanması, Kandaharda qadınların xalqın qarşısında edam edilməsi və qamçılanılması, Taliban rejiminin bu vəhşiliyinin gerçək xüsusiyyətini göstərməkdədir. Problemin, bu qanlı vətəndaş müharibəsinin, bütün bu ölümlərin, aclığın, etnik təmizliyin və qatqısız barbarlığın məsulunun kim olduğudur. Əfqanıstanı qaranlıq çağlar səviyyəsinə salan, oradakı sivilizasiyas(n)ı tamamilə məhv edən Amerikan imperializmidir.

Öz yaratdıqları şey (Taliban) indi onlara qarşı dönmüş vəziyyətdə. Amerikalılar düşüncəsizcə hərəkətlərinin cəzasını çəkdilər və bu New York və Vaşinqtondakı hadisələrdə əks olunmasını tapdı. Taliban rejiminin rədd edilməsi, böyük ehtimalla, Qabil və digər böyük şəhərlərin ələ keçərilməsinə gətirib çıxaran bir quru hərəkatını tələb edəcək. Kökdən idinçi əsas düşərgələrinin olduğu, Amerikan əsgəri idarəs(n)i xaricindəki sarp çöl bölgə yenə qalacaq.

Əfqanıstanda bir döyüş qazanmaq Amerikan qüvvətləri üçün son dərəcə gücdür. Tam Qabili nəzarət etmək, heç bir işğalçıya, Əfqanıstanın geri qalan qisimi üzərində bir hakimiyyət təmin etməmişdir. Əfqan xalqı, son 21 ilin bir nəticəs(n)i olaraq, partizan döyüşü taktikaları mövzusunda yaxşı öyrədilmişdir. Döyüş, Şimal İttifaqıyla Taliban qüvvətləri arasında davam edir. İndi Amerikalılar, Şimal İttifaqı partiyalarının və köhnə kral Zahir Şahın daxil olduğu bir ittifaq meydana gətirməyə çalışırlar. Kənar yandan Talibanı bölməyə də məşğul olurlar.

Taliban, Kral Zahir Şahı üstü hördük bir şəkildə dəstəkləyən başlıca iki hizbe sahib. Talibanın bu iki hizbi arasında açıq döyüş ola bilər. Gerçək budur ki, Taliban, Qabili ələ keçərdiyi və çox keçmədən barış şüarını xalqa qarşı kütləvi vəhşiliyə çevirdiyi 1996dan bu yana kütlə dəstəyini xatiri sayılar ölçüdə itirmişdir. Amerikanın əsgəri hərəkatı, Şimal İttifaqının dəstəklənilməsi və Zahir Şahın kral olaraq başa gətirilməsi, Talibanın nüvə heyətlərini gücləndirəcək. Taliban bir partizan döyüşü başladacaq və səhnədən dərhal itməyəcək.

Şimal İttifaqındakı İran dəstəkli Şiə kökdən idinçilər, Kral Zahir Şaha qarşıdırlar və Gülbeddin Hikmetyarın Camaatı İslamisi imperialist strategiyanın bu tənliyinə uyğun gəlməməkdədir. Bu səbəblə, Zahir Şah öndərliyində "geniş əsaslı" bir rejim fikirinin heç bir müvəffəqiyyət şansı yoxdur. Amerikalıların Kral Zahir Şahı başa gətirmələri mümkündür, amma bu uzun sürməyəcək, nə Əfqanıstanın bütününü idarə edə biləcəklər nə də qarışıqlığa son verə biləcəklər.

Quru qüvvələri olmadan, Zahir Şahı başa gətirmək Amerika üçün mümkün olmayacaq və Əfqanıstana əsgəri müdaxilə, Pakistan kimi Orta Asiyaya da davamlı birliklərin yerləşdirilməsini tələb edəcək. Hətta bu ssenaridə, Moskva, Əfqanıstanı idarə altına alan və Orta Asiyada nüfuzunu gücləndirən bir ABŞ görməkdən məmnun olmayacaq. Burada, neft və qazla əlaqəli təhlükədəki güclü çıxarlar və Əfqanıstandan Hind Okeanına keçən çətinliklərlə dolu bir boru xətti inşası problemi söz mövzusudur.

Rusiya, Hindistan, İran, indi Amerika, Səudiyyə ərəbistanı, Pakistan , Şimal İttifaqı tərəfindən dəstəklənilən birləşmiş cəbhənin arxasındadır, lakin hamısının öz açıq mənfəətləri vardır; bir-birlərinin əllərini sıxırlar amma digər əllərində də iti bir bıçaq daşıyırlar. Yeni döyüş çox keçmədən şiddətli bir anarxiyaya çevriləcək və ehtimalla Əfqanıstan, fərqli milliyyətləri və etnik qrupları təmsil edən fərqli döyüş ağaları arasında bölünəcək. O zaman anti-terrorist çətir altındakı müttəfiqlər, bir-birlərinə qarşı iti bıçaqlarıyla ortaya çıxacaq və qanlı nəticələri olan başqa bir böyük yeni oyun başlayacaq. Əfqanıstanın bölünməsi, bütün bölgə insanları üçün bir kabus olar; bölgənin milliyyətlərə görə bölünməsi fəlakət gətirici bir təsir yaradar. Bütün bölgə qorxunc bir döyüş bəlasıyla qarşı-qarşıya qalar.

120 üzvlü icra etmə komitəsi, bir Loya Jirga (qəbilə rəisləri məclisi) yığacaq. İcra etmə komitəsi, Jirganın, Zahir Şahın bir az dəstəyə sahib olduğu Əfqan sərhədi yaxınındakı Cənub Belucistanda toplanmasını təklif etdi.

İcra etmə komitəsindəki basqın ünsür, milliyyətçilər, xüsusilə də Arxa idinlərdir. Bunlar ehtimalla Durand xətti problemini gündəmə gətirəcəklər. Pakistanın, Pakistanda reallaşacaq bir Jirgaya icazə verməyi rədd etməsinin tək səbəbi bu olacaq.

İroni budur ki, Əfqanıstan torpağı olmadan Jirganın əhəmiyyəti təsirli olmayacaq. Bəlkə də Amerikalılar Jirgaya tam təhlükəsizlik təmin etmək üçün əsgəri rejimə təzyiq tətbiq edəcəklər, amma bu Jirga onsuz da zəif olan Pakistan dövləti üçün yeni bir böhrana gətirib çıxaracaq. Əfqan vətəndaş müharibəsisinə, yoxsulluğa və kütləvi köçə, mövcud olan sistem altında heç bir həll yoxdur. Kapitalist bir təməldə, bütün bölgə qaranlıq çağlara süründürülür; sivilizasiya təhlükədə, barbarlıq Asiyanın qapısını döyür. Taliban barbarlığın göstəricisidir. Daha geniş bir mənada, Taliban və Usamə bin Ladin, bütün bölgəni döyüş, terrorizm, ölüm və aclıq bataqlığına batıran mövcud çürümüş və qanlı kapitalist sistemin qurtarıcısıdır.

Kənar yandan, Əfqan kütlələrin, yaşamaq üçün çörək, ev, geyəcək, dərman və infrastruktura ehtiyacları var. Və bu ehtiyac, bizlər bu çürümüş sistemi aşırtmadıqca qarşılana bilməz. Kökdən idinçiliyin alternativi liberalizm deyil sosializmdir. Bütün Əfqanıstan tarixi, zəbtçilərə və xarici kuklalara qarşı verilən mübarizənin və müqavimətin tarixidir. İngiltərə və Rusiyanın başına gələnlər, Amerikan ordusunun zehinlərində hələ təzədir. Amerikalıların xatırlamaları lazım olan konkret şey, Əfqanıstan xalqının Amerikan imperializminin hücumuna və Talibanın vəhşiliyinə qarşı şiddətlə ayağa qalxacağıdır. Amma onların zəfər qazanmaq üçün, əzilənlərin, hər şeydən əvvəl də Pakistan işçi sinifinin dəstəyinə ehtiyacları var.