Amerikada lobbizm dedikdə ilk öncə lobbizmin analayışını vermək lazımdır.Əksər ölkələrdə təzyiq qruplarına parlamentarilərlə qeyri-formal tasirini yaratmaq üçün bütöv sistemlər formalaşıb.Bu fenomen lobbizm (ingiliscə lobby-kuluarlar) adını alıb, çünki belə təsir bilavasitə iclas zalında deyil , palataların kuluanlarında , hətta parlamentlərin divarlarından kənarda baş verir.Lobbistlərin korporasiyaların , firmaların , bankların , həmkarlar təşkilatlatının , işgüzarlar və işəgötürənlər cəmiyyətlərinin agentləridirlər.Onlar hər vasitə ilə parlamentarilərlə əlaqə yaratmağa və komitədə və ya palatada konkret məsələnin həlli zamanı onların mövqelərinə təsir etməyə çalışırdılar.Onların fəaliyyəti sifarişlə peşəkar lobbizm ilə məşğul olan təşkilatların yaranmasına gətirib çıxardı.Bu proses elə bir miqyas aldı ki , bəzi dövlətlər onun əxlaqi-etik məzmunundan asılı olmayaraq bu fenomeni müəyyən çərçivələrə salmaq üçün onu qanunlar vasitəsilə tənzimləmək qərarına gəldilər.
Beləliklə ABŞ da lobbizm.ABŞ Konqresi 1946-cı ildə lobbizmi tənzimləyən Qanun qəbul etdi . Bu qanuna görə ABŞ Konqresində hər hansı qanunvericilik aktının qəbul edilməsi və ya edilməməsinə təsir etmək məqsədilə xüsusi mükafatlandırma və ya başqa motiv əsasında fəaliyyət göstərən hər bir şəxs bu məqsədi həyata keçirmək üçün hər hansı fəalyyətə başlamazdan əvvəl nümayəndələr Palatasının Klerkinin ve Senatin katibinin yaninda qeydiyyatdan kecmeli ve and icmekle yazili muraciet teqdim etmelidir.Bu müraciətdə aşağıdakılar göstərilməlidir: qeyd olunan şəxsin təşkilatının ünvanı və şəxsin familiyası,ona muzd verən və maraqlarını müdafiə etməyə hazırlaşdığı şəxsin familiyası və adı,muzdlu xidmətin müddəti,mükafatlandırma məbləği,xərclərə ayrılmış vəsaitlərin məqsədi və məbləği. Qeydiyyatdan keçmiş lobbist onun vasitəsilə keçən bütün vəsaitlərin ciddi uçotunu aparmalı, hər kvartalda klerkə və katibə lobbistin təşəbbüsü ilə müəyyən qanun layihəsinin lehinə və əleyhinə olan nəşrlər də daxil olmaqla ətraflı hesabat verlməlidir. Bu qaydaların pozulması lobbizm fəaliyyətini 3 ilə qədər qadağan edən cəzanın tətbiqi ilə nəticələnə bilər.Lobbistlərin fəaliyyəti kifayət qədər effektivdir. Parlamentarilərlə işləyərək ,mətbuatda hay-küylü kompaniya yaradaraq, lobbistlə içtimai rəy formalaşdırır, bunu isə artıq parlamentarilərlə inkar etmək iqtidarında olmurlar. Məsələn, qazla təmin edilənlərin Milli Assosiasiyası uzun illər qazın qiymətinə qoyulan məhdidiyyətin ləğv edilməsinə çalışırdılar: lobbostlər vasitəsilə 2 milyon dollar xərcləyəndən sonra üz məqsədlərinə çatdılar .1967-ci ildə ABŞ Konqresində 23 min lobbist qeydə alınmışdır.
Mənbə-B.A.Straşun Xarici Ölkələrin Konstitusiya ( Dövlət ) Hüququ .I-II Cildlər.
Fikirlərinizi bildirməyi unutmayın!
|
fikirləşdim ki huquqi məlumatlard qoyum